I. Gıyaseddin Keyhüsrev(?-1211)

I. Gıyaseddin Keyhüsrev, II. Kılıç Arslan’ın en küçük oğludur. Bazı kaynaklarda annesinin Hristiyan olduğunu yazar.
Babası Anadolu’da milli birliği kurduktan sonra ona Ulu-borlu mevkini ona vermişti. Saltanatı babasının Melikşah’ın elinden kurtulmasıyla babasına hürmet edip ona bakması sonucunda veliaht olmuş ve babasının vefatıyla kendini Sultan ilan etmiştir. Hemen belirtelim diğer kardeşleri onun sultanlığını kabul etmemiştir.
I. Gıyaseddin Keyhüsrev kardeşlerinin birbiriyle mücadelelerinden fırsat bularak güçlenmiş Bizans’a karşı akınlar yapmıştır. Ancak kardeşi Süleyman diğer kardeşlerine üstünlük kurduktan sonra Kayhusrev’in üzerine Konya’ya yürür. Şehri muhafaza edemeyeceğini anlayan Kayhusrev şehri teslim eder. Bundan sonra çeşitli yerlerde misafir olarak bulunup kendine destek arasa da bu desteği bir türlü temin edemez. En son durak olarak İstanbul’da misafir olarak ağırlanır. Burada Komnenos ailesinden biriyle evlenir ve önemli bir konuma gelir. Bu sıralarda latinler İstanbul’u işgal etmiştir. Bu durumdan sonra Anadolu’da işler Kayhusrev’in lehine döner. Kardeşi Süleyman’ın ölüm haberini ve kendisini tahta davet haberini alır. Anadolu’ya dönerek ikinci kez tahta oturur.
I. Gıyaseddin Keyhüsrev tahta oturduktan sonra kendisi için İstanbul’da bulunduğu sürer zarfında dine uygun hareketlerde bulunmadığını ifade eden din adamı Tirmizi’yi idam ettirmiştir. Bu idam halktan büyük tepki toplamış hatta 3 sene süren kıtlık günlerini bu olayın sebep olduğuna inanılmıştır. Bu olaydan sonra dikkate şayan bir nokta da İstanbul’da ki Latin işgali sebebiyle Bizans İmparatoru I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in yanına sığınmış bulunmakta ve Bu iki eki dost birlikte Latin ordularının üzerine yürüyüp İstanbul’u tekrar Bizans hâkimiyetine girmesi için çaba sarf ederler. Ancak iki ordunun karşılaşması sırasında Türklerin ganimet toplama arzusu yüzünden bir aralık Sultan’ın yanında asker kalmaz bu esnada fırsatı değerlendiren bir düşman Sultan’ın atının ayaklarını kesmek suretiyle I. Gıyaseddin Keyhüsrev i yere düşürerek şehit eder. Bundan sonra savaşta ki durum tersine dönerek Türkler bozguna uğrar. Ayrıca Bizans imparatoru da Latinlerce esir edilir.
Kaynak
Turan, Osman, Selçuklu Tarihi Araştırmaları, TTK Yayınları, Ankara, 2014.