Sivas Kongresi
Her türlü engellemeye (Ali Galip) ve bazı temsilcilerin gelmemelerine karşın Sivas Kongresi 4 Eylülde toplanmıştır. 38 delegenin katıldığı kongre Mustafa Kemal’in açılış konuşmasıyla başlayıp 11 Eylül’de tamamlanmıştır. Manda konusunda çok şiddetli tartışmalar olmuş özellikle Tıbbiyeli Hikmet’in meşhur konuşması dikkat çekicidir.
Amasya Genelgesi’nde alınan karara göre her türlü denetimden ve etkiden uzak, ulasal bir kongrenin toplanması gerekliydi. Burada bütün milli örgütleri tek bir merkezde toplaması planlanıyordu. Bunun için her köşesinden temsilciler seçilerek kongreye katılmaları istendi. Her türlü engellemeye karşın, Sivas Kongresi Mustafa Kemal’in açılış konuşmasıyla 4 Eylül 1919’da açıldı. Ancak İstanbul Hükümeti’nin de etkisiyle kongreye katılan delege sayısı beklenilenin altında oldu. 38 Delegenin katıldığı bu kongrede manda fikri üzerinde yoğun tartışılmalar yaşanmıştır. Nihayetinde manda fikri kesin olarak reddedilmiştir.
Sivas Kongresi ile ulusal örgütlerin merkezileşmesi sağlandı, Mustafa Kemal’in liderliğini güçlendi, Kuva-yı Milliye sınırları çizildi ve Milli egemenlik kavramı yavaş yavaş hissedilmeye başlandı.
Sivas Kongresi’nde Alınan Kararlar
- Milli güçleri etkili, milli egemenliği esas kılmalıyız.
- Rum ve ermeni işgallerine karşı hep birlikte savunmalıyız.
- Hristiyanlara sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilmemeli.
- Temsil Heyeti 16 kişiye çıkmış.
