Saltanatın Kaldırılması


Yeni devletin, TBMM’nin üstünde hiçbir gücün kabul edilmeyeceğini açıklanması zaten Osmanlı Devletinin varlığı fiilen ortadan kaldırmıştır. Hukuki olarak bu sert ama etkili kararın alınması kolay olmadı. Mustafa Kemal’in yanındakiler bile bu durma tepki göstermiştir. Lozan Konferansına iki hükümetinde çağrılması bu iki başlılığı ortadan kaldırmanın gerekliliğini ortaya koydu. Mustafa Kemal’in meşhur konuşmasıyla beraber millet egemenliğini yanında kişisel egemenliğin de sürdürülmesinin akla aykırı olduğunu belirttikten sonra, 1 Kasım 1922’de Saltanat kaldırılmıştır. Meclis 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgal edildiği günden başlayarak Osmanlı Saltanatının sona erdiğini hükme bağlamıştır. Vahdettin daha karar çıkmadan İngiliz Savaş gemisiyle İstanbul’dan ayrılmıştır. Barış konferansına davet sorunu gerekçe gösterilse de Saltanatın kaldırılmasının gerçek nedenleri tarihsel gerekçelere dayanmaktaydı:
- 620 yıllık bir haneden olan Osmanlıların çağın gerisinde kalması ve ömrünü tamamlamış olması.
- Birinci Dünya savaşından sonra birçok yerde monarşilerin yıkılması ve cumhuriyet yönetiminin kurulması.
- Bir ailenin iradesine dayalı yönetimlerin zamanın anlayışına ters düşmesi.
- Mustafa Kemal’in ulusal egemenliğe dayanan, laik ve demokratik bir devlet oluşturmaya çalışması.