Moskova Anlaşması

Rusya iç karışıklıkların da etkisiyle olası dış müdahaleleri durdurmak için sınır komşularıyla ikili anlaşmalar yapma siyasetine yönelmişti. Bu sıralarda Anadolu’da Meclisin açılmasından sonra ilk siyasi girişim Sovyet Rusya ile başlaması bu ülkeyle ilişkilerin gelişmesini sağladı. Rusya Anadolu’da verilen müdahalenin Emperyalizme karşı olduğunu gördüğünden ilişkiler gelişerek devam etti. İlk etapta dostluk anlaşması için Rusya’ya gönderilen Beki Sami Bey Rusların Ermenilere yönelik istek ve talepleri üzerine, girişim başarısız oldu. Bir süre sonra anlaşmazlığa neden olan konular çözümlendi ve iki ülke arasında 16 Mart 1921’de Moskova Antlaşması imzalandı.

Sonuçları

• Sovyetler Sevr’i tanımadığını ilan etti.
• Kars, Ardahan, Batum Türkiye’ye; Nahcivan Azerbaycan’a; Batum Gürcistan’a bırakıldı.
• TBBM imzalamadığı hiçbir anlaşmayı Rusya tanımayacaktı.
• Rusya kapitülasyonların kaldırılmasın kabul etti.
• Türk ordusu önemli miktarda silah ve cephane sağladı. Doğuda savaşın sona ermesi burdaki birliklerin Batı’ya kaydırılmasına imkân verdi