Kıbrıs’ın Fethi

Kıbrıs’ın fethi, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1570-1571 yıllarında gerçekleştirdiği bir askeri harekattır. Bu harekat sonucunda Kıbrıs adası Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.

Fetih Öncesi

Yavuz Sultan Selim döneminde Suriye ve Mısır fetihlerinden sonra Doğu Akdeniz bir Türk gölü haline geldi. Dolasıyla Kıbrıs adası Osmanlı Devleti’nin emniyet ve bütünlüğü için daha önemli bir hal aldı. Ancak, Osmanlı Devleti’nin o dönem Batı’daki meselelere yoğunlaşması ve Venediklilerin Memluklere verdikleri yıllık 8 bin dukayı Osmanlılara vermeye devam etmesiyle adanın fethi o dönem askıya alınmıştır.

1568 yılında imzalanan Edirne Anıtlaşması  sayesinde Osmanlılar nihayet Kıbrıs’ı gündeme alabildi. Osmanlı ile rekabet halinde olan Venedik’in Kıbrıs’a sahip olması stratejik yönden çok büyük bir tehlike arz ediyordu. Ayrıca adadaki korsanların Osmanlı ticaret mallarını taşıyan gemileri yağmalaması ve Hacca gidenlere saldırması buraya bir seferi zorunlu kılıyordu. Bunula birlikte Padişahın seferin yapılmasını çok istediği bilinmektedir. Kimi tarihçiler Selim’in bu ilgisiyle ilgili bazı rivayetleri dile getirseler de Osmanlı’nın sefer organizasyonları bu kadar basit nedenlerle şekillenmezdi.  Şüphesiz ki II. Selim’in bu isteği Padişahların akılda kalacak bir fetih yapma geleneğinin yansımasıydı.

Diğer taraftan bu dönemde Osmanlı siyasetini büyük ölçüde belirleyen Sokullu’nun ise sefere sıcak bakmadığını görüyoruz. Çünkü o Kıbrıs’ın alınmasından sonra olası bir Haçlı birliğinin Osmanlı’ya karşı birleşmesinden endişe duyuyordu. Bunun yerine Tunus’u alıp Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan bir kanal açma politikasının daha kazançlı olacağını düşünmekteydi.

Nedenleri

Kıbrıs’ın fethinin nedenleri çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır. İşte Kıbrıs’ın fethinin ana nedenleri:

1. Stratejik Konum: Kıbrıs adası, Akdeniz’in önemli bir noktasında bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, adayı ele geçirerek Akdeniz’deki deniz ticaretini kontrol etmek ve stratejik bir üs elde etmek istemiştir. Kıbrıs’ın stratejik konumu, Osmanlı İmparatorluğu’nun gücünü artırmak için önemli bir fırsat sunmuştur.
2. Ekonomik Değer: Kıbrıs, tarım, ticaret ve denizcilik açısından zengin bir adadır. Özellikle şeker kamışı, üzüm ve tuz gibi ürünlerin üretimi ve ticareti Kıbrıs’ın ekonomisinde önemli bir yer tutmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu, bu ekonomik kaynakları kontrol etmek ve gelir elde etmek amacıyla adayı fethetmeye karar vermiştir.
3. Venedik Cumhuriyeti’nin Tehdidi: Kıbrıs’ın fethi, dönemin Venedik Cumhuriyeti’nin ada üzerindeki hakimiyetini sona erdirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Venedik, adayı kontrol etmek ve Akdeniz’deki deniz ticaretini domine etmek istemiştir. Osmanlı İmparatorluğu, Venedik’in bu tehdidine karşı harekete geçerek Kıbrıs’ı fethetme kararı almıştır.
4. İç Karışıklıklar: Kıbrıs, dönemsel olarak iç karışıklıklar ve yönetim sorunlarıyla mücadele etmiştir. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu için bir fırsat yaratmıştır. Osmanlı İmparatorluğu, adadaki iç karışıklıklardan yararlanarak kontrolü ele geçirmek ve adayı istikrarlı bir şekilde yönetmek istemiştir.
5. İslam Dünyasıyla Bağlantı: Osmanlı İmparatorluğu, Kıbrıs’ı fethederek İslam dünyasıyla daha güçlü bir bağlantı kurmayı hedeflemiştir. Ada, İslam kültürü ve ticaretinin yayılması için stratejik bir konumda bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, Kıbrıs’ı fethederek İslam etkisini artırmayı ve Müslüman nüfusu korumayı amaçlamıştır.

Sonuç olarak, Kıbrıs’ın fethinin nedenleri stratejik, ekonomik, siyasi ve kültürel faktörlerden kaynaklanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, adayı ele geçirerek gücünü artırmak, ekonomik kaynakları kontrol etmek, Venedik Cumhuriyeti’nin tehdidini ortadan kaldırmak ve İslam dünyasıyla bağlantı kurmak istemiştir.

Fethin gerçekleşmesindeki en önemli faktör ise dönemin Kıbrıs’ı yöneten Venedik Cumhuriyeti’nin ada üzerindeki hakimiyetinin Osmanlı İmparatorluğu tarafından tehdit olarak görülmesidir. Osmanlı İmparatorluğu, Venedik’in ada üzerindeki kontrolünü sona erdirmek ve Akdeniz’deki deniz ticaretini kontrol etmek amacıyla harekete geçmiştir.

Fetih Başlıyor

1570 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Kıbrıs’ı fethetme operasyonu başlamıştır. Şeyhülislam Ebu’s-Suud Efendi’nin seferle ilgili fetvayı vermesinden sonra Osmanlı donanması 16 Nisan 1570’de İstanbul’dan ayrıldı ve Kıbrıs Seferi fiilen başladı. Kıbrıs’ın fethi için Lala Mustafa Paşa serdar, Piyale Paşa ise donanma komutanı tayin edildi. Sokullu Venediklilere elçi olarak alt rütbeli bir kişiyi göndermesi siyasi üstünlüğü göstermek açısından sembolik bir hareketti. Eğer ada adil koşullarda Türklere bırakılırsa mevcut koşulları devam ettirileceği talebi karşılıksız kaldı.

Osmanlı birlikleri hiçbir direnişle karşılaşmadan adanın güneyindeki Larnaka iskelesine çıkarma yaptı ve bundan sonra başkent Lefkoşa’ya doğru yürüyüşe geçti. Lefkoşa 9 Eylül 1570’de zapt edildi. Artık adada ele geçirilemeyen tek önemli merkez olarak Magosa kalmıştı. 17 Eylül günü Osmanlı ordusu Magosa yakınlarına geldi. Bir taraftan kışa hazırlanırken diğer taraftan kalenin dışarı ile bağlantısı kesildi. 12 Mayıs 1571 kaleye Türk topçularının saldırısı başladı ve 5 Ağustos 1571’de ada fethedildi. Adaya Adana, Antalya ve Bozok sancaklarından iskan uygulanmıştır.

Kıbrıs’ta Osmanlı İdaresi

Fethin ardından Osmanlı İmparatorluğu, Kıbrıs’ı idari olarak yönetmeye başlamıştır. Ada, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir eyaleti haline getirilmiş ve Osmanlı yönetimi altında huzur ve istikrar sağlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kıbrıs’ı fethi, adanın tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Kıbrıs’ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun Akdeniz’deki gücünü artırmış ve bölgedeki deniz ticaretini kontrol etmesini sağlamıştır. Ancak, Kıbrıs’ın Osmanlı İmparatorluğu’na katılması, adada yaşayan Rum ve Latin nüfusu arasında çatışmalara ve sürgünlere yol açmıştır

Kıbrıs’ın Fethi Hangi Padişah Döneminde

Kıbrıs’ın fethi, dönemin Osmanlı Padişahı II. Selim’in emriyle gerçekleştirilmiştir. Fethin ana nedeni, stratejik konumu ve ekonomik değeri olan Kıbrıs adasını Osmanlı İmparatorluğu’nun kontrolü altına almak ve Akdeniz’deki hakimiyetini güçlendirmektir.

Sonuçları

Sonuç olarak, Kıbrıs’ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethi, stratejik ve ekonomik nedenlerle gerçekleştirilen bir askeri harekattır. Bu fethin sonucunda Kıbrıs adası Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.