İslam Tarihi Ders Notları

Siyer : Hz. Muhammedin hayatını efsanevi bir şekilde her yönüyle betimlendiği eserler

Hadis : Peygamber efendimizin sözleri tavırları (Muhaddis)

Fıkıh : İslam hukuku (Fükaha)

Megazi : İslamiyet için savaşan mücahitlerin savaşlardaki olaylarını anlatan eserler.

Nesebiyat : Soy ilmi

İlmülensab : Soy ilminin kaydı.

Kablel hicre ve bacdel hicre gibi terimler kullanılır

Sahabe : Peygamber efendimizi görmüş ve sohbetinde bulunmuş kişi

Tabiin : Sahabeyi görmüş onunla sohbette bulunmuş kişi

Tabei Tabiin : Tabiini görmüş sohbette bulunmuş kişi

Ashab-ı suffa : İlk öğretmenler. Peygamber Efendimizin yetiştirdiği islamiyeti kabul etmiş bölgelere islamı öğretmek için gönderilen kişiler.

Seriyye : 5-450 kişilik vur kaç taktiği ve gece baskınlarıdır

Gazve : 450 kişi ve daha fazla kişi ile yapılan savaş

Ubeydullah bin seyh gazvesi : Ekonomik bir gazve

Zül’uşeyra gezvesi : kervana saldırı yapılıyor

1.Bedir gazvesi : Hayvan öldürülmesinden çıkan savaş.

Bedir savaşı : Peygamber efendimizin katıldığı ilk savaş

Abdullah bin cash seriyesi : istikbahrat için mekkeye gönderiliyor.

Sevik gazvesi : Mekkeliler bedir savaşının yenilgisinin intikamını almak için yapılan savaş

Hz. Peygamberin hayatını bütün yönleriyle anlatan ilme “siyer” diyoruz. Bu ilmin ortaya çıkması ve sistemleştirilmesiyle İslam Tarihi Yazıcılığı başlar. Bu dönemde çeşitli çalışmalar yapan kişiler başda İbn-i şihab ez-zühri alt yapıyı oluşturmuştur.

Eban bin osman

Urve bin zübeyr

Şurahbil bin said

İbn-i şihab ez-zühri (Revdül Unf)

İbn-i İshak (Es-sire)

İbn-i Hişam (Es-siretül nebeviye)

Mecmuatü vesaikuis siyasiye-Muhammed hamidullah

Emeviler siyer ve meggazi çalışması yapmamışlardır Ömer bin Abdülaziz hariç.

Klasik İslam Tarihinin Özellikleri

Sebep sonuç ilişkisi yoktur
Olaylar olduğu gibi aktarılır yorum yapılmaz
Araplar Hristiyanlığa karşı çıkmışlardır çünkü Hristiyanlar Kabe’i yıkmaya çalışmışlardır.

İslam Tarihi Kaynaklarının Sınıflandırılması

Genel islam tarihi : İbn-i Esir – El kamil fil tarih.

Özel islam tarihi : Suyuti – Tarihihul hulefa

Tabakat eserler : ibn-i saad – Tabakatı sahabe

Teracimi ahval (Biyografi) : Yakup el hamidu – Mücevvur edevarı

Seyahat eserleri : ibn-i Fadlan ve İbn-i Batuda

Fütühat eserler : El belazuri – Fütuhul buldan

Ülke ve şehir taihi eserleri : Narşahi – Tarihi Buhara

Hılful Fudul veya Hilful fudul, (Arapça: حلف الفضول‎ Türkçesi: Erdemliler ittifakı ). 580’li yıllarda Arap kabileleri arasında süregelen savaşlar sonucunda ortaya çıkan anarşi ortamında, can ve mal güvenliğinin sağlanması, zayıf ve güçsüzlerin korunması, zulmün önlenmesi gibi amaçlarla, toplumda sözü geçen, saygın ve iyi niyetli kişilerin önderliğinde kurulan ve Muhammed’in de bir ara toplantılarına katıldığı barış cemiyeti.

İrhasat : Peygamber olmadan önce yaptıkları mucizeler.

İstidraç : İnanmayan insanların yaptıkları mucizeler.

Oryantalist : Doğu dili, tarihi ve edebiyatı ilgilenme.

Arabı baide : En eski arap kavmidir. Fazla kaynak yoktur.

Arabı aribe : Halis Araplardır. Kökeni değişmemiş bozulmamış.

Arabı müstaribe : Hz. İsmail kökenli araplardır.

Arabı müstaceme : Degişik kültürlerde Kaynaşmış araplar.

Güney Arabistan da kurulan devletler (Yemen bölgesi)

Mina : Krallıkla yönetilir. Karmavı ve yasin önemli şehirlerinden

Seba : Krallıkla yönetiliyor Tarım ve ticaret ön planda ve seylül arim göç olayı gerçekleşmişdir Kraliçe Belkıs Hz. Süleyman ile yaşadığı hikaye ile ünlüdür

Himyeri : Tarım,ticaret Baş şehir Reydan.

Habeş : Hristiyan bir devlet

Kuzey Arabistanda kurulan devletler (hicaz bölgesi)

Amelica devleti : en eski Arap kavimlerindendir Başkenti Tetmür. Roamalılar son veriyo

Nabatlar : Petra başkent,Napti yazısı (arapca) nın aktarılmasını sağlıyorlar ve romalılar son veriyor.

Gassaniler : Hristiyanlıgı kabul ediyorlar .

Hire : Musevilişmiş araplar

Uhud savaşı öncesi

Gatafan gazvesi

Medineye bir takım saldırıların olacağı haberini alan peygamber 450 kişik bir ordu ile gatafana yürümüştür fiili bir çatışma olmamıştır.

Karade seriyesi

Mekkenin ekonomik olarak büyümesini istemeyen Medineliler şam ticaret yolları için yapılan seriye.

Uhud gazvesi

3000 mekkelinin başında Halid bin velid Müslümanlara karşı savaşmıştır.
Savaşın iki bölümü vardır ilk etapda Müslümanlar öndeyken ikinci etapta okçuların mevkilerini bırakmalarının sonucu mağlup duruma düşmüşlerdir

Hamreül esed gazvesi

Uhud mağlubiyetinn getirdiği özgüven kaybının etkisini azaltmak için yapılan gazvedir.

Ashab-ı suffa

Bu kişiler Medine’de ailesi olmayan; ticaret, sanat, ziraat ve başka bir mesleği olmayan, İslam’ı öğrenmeye çalışan insanlardır. Vakitlerini Muhammed’in çevresinde geçirir ve ondan öğrendikleri ayetleri ezberlerlerdi. Kur’an ve Sünnet öğrencileriydiler. Bir yere İslam’ı öğretmek için öğretmen gönderileceği zaman onların arasından seçilirdi.

Raci olayı

Mekkeliler Medine’nin büyümesinden rahatsızdı ve Medinelilerin kafasına ödül koydu bunun üzerine adil ve karre kabilesi Müslüman olduğunu iletim Hz.Peygamberden suffa ashabı ister ve gönderilen kişilerin başını alır. Bu kara olay Tarihe raci hadisesi olarak geçmiştir.

İfk hadisesi

Haz. Ayşeye atılan iftira fitneci Abdullah ur beyn

Son muhaccir Hz. Abbasdır.

Hudeybiye anlaşması (628)

Hz. Muhammed rüyasında Mekke yi ziyaret ettiğini görüyor ve kitleler ile şehrin önüne gidiyor.

Hz. Osman Mekkeye elçi olarak gönderiliyor.

Rıdvan biatı

Müslümanlar bu sene Mekkeyi ziyaret edemiycek fakat gelcek sene ziyarete başlıycaklar.

Mekkede bulunan Müslümanlar kimseyi yanında götüremiycek

Anlaşma 10 yıl sürecek.

Müslümanlar siyasi bir varlık olarak kabul edildi

Müşrikler Müslümanları yakından tanımaya başladı (Halid bin velid)

Hayber Gazvesi

Yahudiler Teslim olmuş.
Yahudiler vergi vermeyi kabul ediyorlar.
Fedek arazisi Hz. Muhammedin özel mülkü olmuş
İslam vergi sistemi oluşmuş.

Mute Gazvesi

Gassaniye gönderilen elçinin öldürülmesi ile başlar.
Arap yarımadası dışına yapılan ilk sefer
Sıra Sıra ölen müslülan komutanların neticesinde Halid bin velid komutayı devr alıyor geri çekilen Müslümanları kıyımdan kurtarıyor bu sebepten ona Allahın kılıncı (Seyfullah) sıfatı verilyor.

Mekke nin Fethi

Hüdeybiye anlaşması Mekkelileri zorladı
Beni Bekir ve Huzela mücadelesi görünür sebeb.
İçeride Müslümanların olması kolaylık sağladı (Ebu Süfyan)

Huneyn Gazvesi

Mekke de ki son putperetsler ile mücadeleye girliyor.
bin.v komutasında ki ordu pusuya düşürülüyor
Peygamberin öldüğü haberi yayılıyor.
Müslümanlar galip geliyor. Putperestler geri çekliyor

Taif Muhasarası

Kaleye sığınan Putperestlerin elinden kale alınamıyor.

Tebük seferi

Arap yarımadası dışına yapılan ilk fetih
Bizanslıların iç meselesi yüzünden savaşmamış.

İla olayı

Savaş ganimetlerinden yararlanmak isteyen Peygamber ailesinin sonucunda Hz. Muhammed 1 ay küsmüştür.

Darulislam: Müslüman hükümdarların altında bulunan topraklar.

Darülharp : Müslümanların elinde olmayan topraklar.

Darulsulh : Barış halinde bulunan topraklar.

Kafiri Harp : İslam devleti altında bulunmayan gayrimüslümler

Kafiri Zımmi :İslam devleti topraklarında ki gayrimüslüm halk

Peygamberler öldüğü yere göümülür Hz. Muhammed Hz. Aişenin hücresine gömüldü hücrenin küçük olması sebebiyle cenaze namazı gruplar halinde kırıldı.

Ensarın Fikri / Mahacirin Fikri / Beni Haşim’in Fikri

Hz. Ebu Bekir

Kuran’ı toplattırıyor.
Beytül mal a yer tesis ediyor.
Halefi olarak Hz. Ömer i bıraktı.

Kadisiye Savaşı

Kaka Filden korkan atının başını örtmüş.
İslam ordularının iran a karşı zaferi.

Nihavent in Zaptı

İran askeri gücünü kaybediyor ve askeri alanda sorun olmaktan çıkıyor siyasi alanda sorunlar çıkarıyor.

Bahreyin Seferi

Hadremi Hz. Ömer’den izin almadan gemilerle askerlerini İran topraklarına götürür İranlıların gemileri yakmasıyla burada sıkışan Müslümanlar hz. Ömer den yardım ister Basra valisini yardımı ile kurtarılırlar Hadremi görevden alınır.
İlk deniz seferi başarısızlıkla sonuçlanıyor.

Yermük zaferi

Savaşın yapılacağı yerden vergi alınmamış
bin.v yönetmiştir ve Suriye hemen hemen ele geçirlimiştir.

Hz. Osman

Ömer halifeyi seçmesi için 7 kişilik bir heyet kurar
Hz .Ali ile Hz. Osman arasında kalan heyet Hz. Osman’ın şart koşmadan kendine güvenmesi ile onu seçer
Mısır valisi amr görevden alır akrabasını oraya vali olarak atar Bizans saldırısı ile amr ı oraya tekrar atar Bizans tehlikesi ortadan kalkınca amr görevinden yine alınır.
Amca oğluna fedek arazisini verdi
Muaviye bin ebu sufyana donanma hazırlattı.
Kufe ve Şam askerleri bir sefer için bir araya gelir aralarında Kuran’ın okunmasında ihtilafa düşerler. Bunun büyümesini istemyen Hz. Osman Kuranı Çoğaltır ve diğer nüshalarını yakar.
Osman Lüks düşükünü israfçı yaşlı ve yumuşak huylu.
Hariciler (Mısır-Basra-Küfe) Medinede ordunun olmadığı bir gün Hz.Osmanın yanına gelirler ve şartlarını kabul ettirirler. Geri dönen hariciler bir atlıyı çeviriler Mektup olayı gerçekleşir ve geri dönüp Hz. Osmanı öldürür eşinin parmaklarını keserler Hz. Hasan’ı yaralar
Osman kesinlikle Müslüman kanı dökülmesini istemediği için isyancılara göz yumdu

Hz. Ali

Hz. Ali istemeyerek Halifelik makamına geçmek zorunda kaldı

Hz. Ali vali sorunu yaşıyor.

Cemel topluluğu Basrayı ele geçirdi.

Sıffin Savaşı : Su kuyularına sahip olan olan Muaviyeden su kuyularını alır ve düşmanlarıyla paylaşır. Savaşı kazanma şansı olsada bitirmeyip hakem olayını kabul eder.

Hariciler Muaviye, Hz. Ali ve Amr’a aynı gün suikast düzenlerler.sadece Hz. Ali suikasti başarılı olur Abdurrahman ibni Mülcelem tarafından öldürlür.

Abdullah ibni sebe : Müslüman görünümlü Yahudi fitneci hain Hz alinin halifeliğinin gasp edildiği propagandası yapar.

Emeviler

Muaviye Bin Ebu Sufyan

Suriye valisi olan Yezidin kardeşi ve emrinde çalışan bir asker idi.
Başarıları sayesinde kardeşi Yezidin veba salgını sırasında ölünce Ömer onu Suriye valiliğine atadı.
Osman’ın izni ile Donanma hazırlatıp Kıbrıs’ı fetih etmiştir. Bu donanma Bizans Donanmasıyla boy ölçüşebilir olmuştur.
Osman döneminde ki çalkantılı dönemde fetihlere yönelmiş ve kendini güçlendirmiştir.
Ali’nin döneminde Muaviye Suriye’de bir vali olmaktan çok bir hükümdar gibidir.
Halifeliği Hz. Hasan’ın İstifası ile başlar.
Emevilerin kurucusu kabul edilir.
Halife olduktan sonra kuvvetli, itibarlı, kabiliyetli kimseleri gerek zor kullanarak gerekse de maddiyatını kullanarak kendi tarafına çekmiştir.(Bkz: Kardeş olduğu idea ettiği Ziyad Bin Ebu Sufyan)
Afrika, Türkistan, Anadolu ve İstanbul’a Fetihler düzenledi.
İstanbul’a fetih için gelen ordunun içinde 80 yaşında Ebu Eyyub de vardı ve Sefer sırasında öldü ve adı İstanbul’da semt adı oldu.
Bizans Rum Ateşi ile İslam Donanmasına büyük zarar verdi.
Muaviye oğlu Yezid’i veliaht ilan edip halkı zorla biat ettirmiş.
Sahte belgelerin ortaya çıkması üzerine belgelerin 2. Nüshasını merkeze gönderilmesini istemiş ve bu sayede İslam Devleti arşivini kurdurur.

Hz. Hasan’ın vefatı

Peygamberin torunu, Hz. Ali ile Hz. Fatima’nın oğlu 5. Halife Hz. Hasan.
Halifelikten çekildikten sonra Medine’de zevcesinin kızı Ca’de tarafından zehirlenerek öldürüldüğü rivayet edilir. Buna göre Muaviye Ca’de ‘i oğluna alıcaktı.
Kendi isteği doğrultusunda Hz. Muhammedin yanına gömüldü.
Kaynaklarda Hz. Muhammed’e en çok benzeyen kimse olduğu kaydedilmiştir.

Kerbela Faciası

Küfe valisi İbn-i Ziyad000 kişilik bir orduyu Kerbela’da durdurulan Hz. Hüseyin’in üzerine gönderdi.
“Bana izin verin Medine’ye döneyim ya da İslam için dövüşelim”
Komutan Ömer ordusu ile 72 kişiden oluşan Hz. Hüseyin’in ordusunu kılıçtan geçirir. Ömer, Hz. Hüseyin’in ölümünü görmemek için uzaklaşır. Askerler Hz. Hüseyin’e saldırmakta tereddüt ettikten sonra kafasını kestiler.

Harre Savaşı :Yezid Medine üzerine 1.200 kişilik ordu gönderdi ve Medineyi yağmalattı.

Mekke Kuşatması: Medine’den sonra Mekke’nin üzerine yürüyen Yezid’in ordusu Haram ayında olunmasına rağmen Mekke’ye karşı mancınık kullandı ve Kabe’ye zarar verdi.

Muaviye

Yezid’in vefatı üzerine 21 yaşında ki oğlu Muaviye tahta geçti.
3 ay kadar hilafet sürdükten sonra bir gün halkı toplayıp halifelikten vazgeçtiğini su şekilde belirtti “Ben sizin işlerinizin yükünü taşıyacak kudrette değilim. Sizin için Ömer gibi birini aradım bulamadım. Ehli şura gibi 6 kişi aradım onu da bulamadım siz hilafete beğendiniz seçiniz”
Muaviye hilafetten ayrıldıktan 40 gün sonra vefat etti.

Mervan Bin Hakem

Şam’a gidip 2. Muaviye’nin boşalttığı koltuğa oturdu ve yezid’in dul karsı ile evlendi.
Emevi devletin’de sufyani kolu sona ererek Mervani kolu başlamıştır.
İç karışıkları bastırmıştır.
Karısı tarafından veliaht sorunu yüzünden öldürüldü.

Abdulmelik Bin Mervan

Muhtar sakafi : Şii’lik siyasi bir fikir olmaktan çıkarak dini karakter arz eden bir mezhep olmuştur. Şii’lik hususunda aşırı fikirlere sahip olduğu için Hz. Ali taraftarları tam itimadını kazanamadı.

Haccac Mekke’de haç görevini yerine getiren Müslümanları taşlatmıştır.

Hişam Bin Abdulmelik

Mala olan aşırı düşkünlüğü ile tanınır.
Onun kadar çok mal biriktiren başka halife görülmemiştir.

Velid

Zevk ve sefaya düşkün idi.
Şam da ki sarayı terk edip çölde yaptırdığı bir saraya yerleşmiş orada kendisini şiire, spora , içkiye ve kadına vermiş.
Kuran’ı hedef olarak kullanarak ok attığı kaynaklarda yazar.
Halk ayaklanarak öldürmüştür.

Mervan Bin Muhammed

Son Emevi halifesi
Zeki ve diyaretli olmasına karşın isyanlar ile uğraşmak zorunda kalmıştır.
Ebu Müslim tarafından Emevi saltanatı son bulmuştur.
Mervan Musul’a sığınmış halk onu kabul etmedi Yahudilere dahi sığınmıştır.

Hicaz Eyaleti: Mekke-Medine

Mağrip Eyaleti : İspanya, Sicilya, K.Afrika

Abdülmelik’e kadar Bizans-himyeri-İran paralarını kullanmışlar

Abbasiler

Hz. Ali’nin torunu Ebu Haşim zehirlendiğinde ölmeden önce imamet hakkını Abbasilere devir eder. Abbasiler hiç ortada yokken bu avantajı ustaca kullanıp ihtilal yaptılar ve devletin başına geçtiler.

Gazab-ı İlahi: Hz. Ali’nin soyunun intikamını almak için on binlerce emevi taraftarı katledildi bu olaya denir. pek azı Endülüs Emevi devletine kaçıp kurtuldular.

Askerler Halife olan Mukter’i indirip Kahir’i halife yaparlar Kahir cülus vermeyince geri Mukter’i halifeliğe getirirler.

Ebu’l Abbas

İlk Abbasi halifesi.
Emevilerden intikam almak için çok kan dökmüştür bu sebeple kendisine Seffah denilmiştir.
Şam/Küfe/Haşimi/Bağdat’ı sırası ile başkent yapmış.
Tek kadınla yetinen nadir halifelerden.
Ebu müslüm’den çekiniyor.

Ebu Cafer el Mansur

Seffahın kardeşi ve veliahtı.
Amcası Abdullah bin Ali’nin isyanı ile uğraşmış.
Abu müslüm’in gücünden çekinden çekindiği ve halifelikte hak idea edebileceği için tuzak kurarak öldürtmüştür. Bu sebep ile bir çok isyan çıkmıştır.

Abdullah Bin Ali (Halife Ebu Cafer’in amcası) : şam’ı zabt ettiği sırada halkın çoğunu kılıçtan geçirdi. 90 kadar emevi büyüğünü sopalar ile öldürttü. Öldürülen insanların üzerine minder atarak üzerinde eğlenmiş ve yemek yemişlerdir bu sırada alttakilerin iniltimeleri duyulmakta idi. Bununlu kalmayıp bütün emevi halifelerinin mezarlarını açıp kemiklerini yaktırmıştır. Ömer bin abdulaziz hariç.

Ali oğullarının isyanı

Emevi devleti son bulunca haşim oğullarından bir halife seçme konusu gündeme geldi içlerinde Ebu Cafer El Mansur’un da bulunduğu bir grup Hz. Ali’nin torunu Muhammed Mehdi’ye biat edip halife seçmişlerdi. Daha sonra olaylar başka yönde gelişerek. Abul Abbas Halife olmuştu ondan sonrada kardeşi Ebu Cafer El Mansur halifelik makamına çıkar. Ebu Cafer El Mansur sözü edilen bu biatın hatırasından endişe duyup Mehdi ve kardeşi İbrahim yakalatmak için uğraştı ve Ali taraftarlarına kötü davranıp işkence etti daha fazla dayanamayan kardeşler İbrahim basra’da Mehdi’ de Medinede baş kaldırıp halktan biat almışlardır. Bunun üzerine Mansur buraya orduyu göndermiş ve Mehdi’nin kesik başı ve Zülfikar ile ordu geri dönmüştür.

Mehdi Devri

Ebu cafer Mensurun oğlu
İyi yetişmiş ilim kültür sahibi
Hapisahaneleri boşaltmıştır.
Üsküdara kadar ilerilemiş vergiye bağlayıp geri dmnmüştür.
Oğlu Hadi’yi veliaht tayin etti.

Hadi

Mehdi öldüğü zaman Hadi Necran taraflarında isyan bastırmak ile meşgul idi. Kardeşi Harun bağdat’a gelip kardeşi için biat aldı ve o gelilnce de kendiside biat ederek hilafet makamına çıkardı.
14 aylık hilafetten sonra annesi tarafından zehirlendi.

Harun Er Rediş

Hadi oğlunun veliahtlığını istese de bunu sağlamadan ölünce kardeşi Harun halife oldu.
Bu dönem İslam imparatorluğunun en muhteşem devridir.
Hazarları yenmiş. Bizans’ı yenip anadoluya baskınlar yapmıştır.
Ali oğulları isyanı ile uğraşmış.
Bir isyanı bastırma sırasına vefat etti.

İdris devleti

Ali oğullarından İdris Afrika’da kurmuştur.
Abbasi devletinden koparak kurulan ilk devlettir.
Merkeze uzak olduğu için halife pek güç kullanamamıştır. Ancak İdris’i öldürmeyi başarmışsa da Buna rağmen halk dağılmamış İdris’in erkek doğan evladına İdris ismi verilip onun büyüyüp babasının yerini alması beklenmiştir.

Ağlebi devleti

İbrahim Bin Ağleb tarafından K. Afrika’da kuruldu
Halife’nin müsaadesi ile kurulmuştur bir nevi özerkdir.

Emin

Harun Reşit’in oğlu
Devlet işleriyle uğramayıp kendini eğlenceye vermiş
Kardeşi Me’mün İle mücadele etmiş ve yenilmiş

Me’mün

Şiiler ile iyi geçinmiş başarılı bir halife.
İlme oldukça önem vermiştir. Bağdat bu dönemde ilim merkezi olur (Bizansdan Leon’u almaya çalışmıştır)

Mu’tasım

Me’mün’ ün kardeşi ve veliahtı idi.
Türk anadan doğmuştur
Türk askerlerinden ordu kurdu.
Türklere önem vermiştir.
Türkler halifelik divanına alınmaya başlamışlardır.
Bağdat’ta sürekli sorunlar çıktığı için Sürre Men Raa şehirini (samarra) kurup oraya yerleşmiştir.
Abbasi halifesi 8 yıl 8 ay 8 gün hilafetten sonra 48 yaşında ölmüştür 8 futuhatı olup 8 düşman öldürülmüştür 8 kızı ve 8 oğlu var idi. Bu sebepten Halife-i Müsemmen

Vasik

İsyanlarla uğraşmış.
Bu dönemde ordu ve yönetime Türkler hakim oldu.

Mütevekkil

Vasik’in veliaht bırakmadan ölümünün ardından Türklerin de baskısı ile Mu’tasım oğlu Ebul Fazl Cafer tahta çıktı.
Kerbela türbesini yaktırmıştır.
Ali oğullarına düşmanlık göstermiştir.
Türk illerinden asker getirmeyi durdurmuştur. Türklerin etkisi yüzünden.

Muntasır

Mütevekkilin oğlu
Türkler tarafından tahta çıkarıldı.
Kerbela türbesini yeniden inşa ettirmiştir.

Medeniyet ve kültür.

Arapların ilmi ispanya ve Sicilya yolu ile Avrupada Rönesans şartlarının hazırlanmasına etkili olmuştur.

İslam Devletindeki Divanlar

Divan-ı Haraç : Gayrimüslimlerin toprak ürünlerinden toplanan vergi işlerine bakar.

Divan-ı Beytülmal : Bütün devletin gelirini kontrol ederek gelir gider dengesini sağlar.

Divan-ı İnşa : Halifenin gizli işlerine bakar.

Divan-ı Berid : Posta ve haberleşme teşkilatı ile ilgilenir ve iç istihbaratı sağlar.

Divan-ı Cünd : Asker alma ve diğer askeri işler ile ilgilenir.

Divan-ı Mezalim : Bugünkü Yargıtay ve danıştay.

Divan-ı Şurta : Emniyet M. Ve Zabıta M. /(Muhtesib)

Mürtezika : Sürekli askerlik ile uğraşanlar

Mütetevvi : Savaş zamanlarında askere alının kişiler.

Harbiye: Piyade – Ramiye: Okçular – Fürsan: Süvariler

Araplar astronomi matematik bilimini Hintli bir bilgenin kitabından almışdır.

Meşşai Felsefesi (yürüyenler)(Aristo yürüyerek ders anlattığı için)

El kindi: Arap ırkından yetişmiş tek filozof.

Farabi: Ebu Nasır Muhammed Bin Muhammed Bin Tarhan El Farabi – Maverrünehirde doğmuş Türk felsefeci.

İbn-i Sina: Ebu Ali Hüseyin Bin Abdullah İbn-i Sina – Buhara doğmuş İran asıllı denilse de Türk olduğuna dair kuvvetli bulguların olduğu felsefeci.

Endülüs Emevi Devleti

1.velid Döneminde Tarık Bin Ziyad İspanya’ya fetih hareketine gönderilmiştir.

Kurucusu Abbasilerden kaçan Abdurrahman Bin Muaviye

3.abdurrahmanın’da Halifeliğini ilan etmesi ile o denemde 3 tane halifelik çıktı (Endülüs-Emevi-Abbasi)

Hendek olayı

Eskiden Hrıstiyan olan Tolede şehri Devlete en çok baş kaldıran şehirlerin başında geliyordu bunu çözmek için Amrus görevlendirilir. Şehrin valisi yeni bir şato yaptırır ve şatonun açılışı için şehrin önde gelenlerini davet eder. Şatoya gelenler içeri girdikçe başları kesilir ve cesetleri şatonun inşası sırasında açık bırakılan hendeğe doldurulur.

Karmatiler

Karamita mezhebi kurucusu Hamdan Karmat
İlkel bir Kominizm düşüncesiyle çevresine birçok kişiyi toplamayı başarmıştır.
Daru’l Hicre şehirini yaptırır ve burada taraflarını toplatır.
Abbasi ordularını birçok kez yendiler.
Mekkeyi basıp hacıları öldürdü. Hacreül Esved’i aldılar ve 30 sene bunlarda kaldı.
6 kral ve 6 vezirden meydana gelen 12 kişilik yönetim kadrosu vardı.
Merkezde haklın buğdaylarını öğüten genel bir değirmen vardı.
Dini hiçbir sorumluluk ve dini hiçbir vergi yok.
Mal ve kadın iştirak fikri var

Fatimiler