III. Mehmet

III. Mehmet, Manisa’da doğan şehzade Mehmed’in iyi bir eğitim aldığı gözlemlenmiştir. 1595 yılında, Osmanlı-Habsburg savaşının sürdüğü ve Anadolu’da Celali karışıklıklarının giderek arttığı bir dönemde Osmanlı tahtına geçti. Bundan sonra 19 kardeşini idam ettirdi. 27 kızı ve 200’den fazla dadıyı da eski saraya naklettirdi. Eski kadroları tasfiye edip Lalası Mehmet Paşa’yı vezirliğe getirdi.
Sakin ve yumuşak huylu bir tabiata sahipti. Gereken yerlerde ağırlığını hissettirememesi ve tesir altında kalması padişahlığı döneminde çıkan birçok sorunun nedeni oldu. Bu durumun devlet yönetiminde bir yozlaşmaya mı yoksa karizmatik önderlikten kolektif bir idareye geçişe mi işaret ettiği tartışmasını getirmiştir.
Avusturya Savaşı
Savaşın başlamasının görünen nedeni Bosna ve Macar sınırlarında toplanan haydutların Osmanlı topraklarına tecavüzü ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa’nın bunlara karşılık vermesidir. Bununla birlikte arka planında ise Rakibi Ferhat Paşa’nın İran cephesindeki başarılarıyla elde ettiği itibarı kıskanan Koca Sinan Paşa’nın kendi komutanlığı altında Avusturya’ya karşı elde edeceği bir zaferle itibarını arttırmayı hedeflemesidir.
Sefere çıkan Sinan Paşa 1593’te Pespirim ve Palota kalelerini ele geçirirken Avusturyalılar da Budin Beylerbeyini yenmeyi başarıp Fülek gibi bazı kaleleri zapt etmişlerdi. İlerleyen süreçte Avusturya’nın savaşı Haçlı Seferine dönüştürme politikası bir ölçüde başarılı oldu ve Osmanlılara tabi durumdaki Erdel, Eflak ve Boğdan beyleri Osmanlı’ya karşı cephe aldılar. 1594’te gelindiğinde Osmanlı kuvvetleri Tata, St. Martin ve Yanık’ı fethetme başarısı gösterdi. Ancak Eflak, Boğdan ve Erdel Beylerinin Osmanlı kuvvetlerine saldırmasıyla durum birden değişti.
Padişah değişikliğinin ardından Belgrad’da kışlaya çekilmiş olan Koca Sinan Paşa cephedeki başarısızlıkları yüzünden azledildi. Onun yerine önemli başarılar ifa etmiş bulunan Ferhat Paşa sadrazamlığa ve seraskerliğe tayin edildi.
Eflak Voyvodası Mihal’in tecavüzleri devam ettiği haberi üzerine Ferhat Paşa ordunun başında sınır boylarına ulaştı. Ancak İstanbul’da Sinan Paşa’nın onun aleyhindeki çalışmaları yoğunlaştırması üzerine sadaretten azledildi. Koca Sinan Paşa yeniden sadrazam oldu.
Yeniden sadrazam olan Sinan Paşa 1595’de Bükreş ve Tezgavişte’yi fethetti. Batı yönünde ilerleyen Osmanlı kuvvetlerinin Tuna’yı geçtiği sırada Mihal’in köprüyü yıktırması üzerine nehrin diğer tarafında kalan Osmanlı askerleri Avusturya kuvvetleri tarafından yok edildi[1]. Bunu izleyen günlerde Avusturya kuvvetleri Estergon ile Vişegrad kalelerini ele geçirdi. Bu başarısızlıklar üzerine Sadrazam Sinan Paşa görevinden azledildi. Fakat yerine tayin olunan Lala Mehmet Paşa’nın 10 gün sonra vefat etmesi üzerine Koca Sinan Paşa beşinci defa sadarete getirildi.
[1] Katledilenlerin akıncı ocağına mensup kuvvetler oluğu bilinmektedir.