Çaldıran Savaşı

Çaldıran Savaşı 1514’te I. Selim ile Safevi hükümdarı Şah İsmail arasında günümüzdeki İran sınırları içinde kalan Çaldıran Ovası’nda yapılan savaşa verilen isimdir. Çaldıran Savaşı, Osmanlı Ordusu’nun kesin zaferiyle neticelenmiştir. 

Safevilerin Anadolu’daki faaliyetleri Selim’in onlar üzerine sefer yapmasını zorunlu kılıyordu. Ancak Müslüman bir devlete karşı savaşmak İslam ananesine karşı bir durumdu idi. Bu sorunu çözmek için onların dinden çıkmış olduğunu İslamiyet’e zararlı olduklarını ve mallarının ve canlarının alınmasının helal olduğun ifade eden bir fetva çıkartılarak bu sorun ortadan kaldırılınca seferin önü açılmıştır.

Savaşın Başlangıcı

Doğuya doğru harekete geçen Osmanlı ordusu uzun süre yol aldıktan sonra bölgenin sahip olduğu çöl koşulları askerlerin üzerinde caydırıcı bir tesir göstermeye başlamıştır. Bu noktada Selim’in atından inip yaya olarak yürümesiyle ilgili bir anekdot mevcuttur. Bu durum askerleri şevklendirdiği görülmüştür.

Nihayetinde orduların karşılaması söz konuş olmuştur. İlk mücadeleler Osmanlı için yenilgilerle sonlansa da top ve ateşli silahların gücüyle Çaldıran’da Şah İsmail ciddi bir bozguna uğramıştır.  Netice itibariyle Osmanlı bölgeyi ele geçirmiş olmasına karşı bölgenin coğrafi yapısı ve nüfusun Osmanlıyı benimsememiş olmasından ötürü tam olarak buranın Osmanlının hakimiyetine geçtiğin söylemek mümkün değildir.

Çaldıran Savaşı Önemi

Öte yandan bu zaferin doğu Anadolu da Osmanlı otoritesinin güçlenmesini sağladığını görüyoruz.  Bölgede yurtluk olarak ifade edilen sistemin uygulanması ve İdris-i Bitlisî’nin faaliyetleri Osmanlın buradaki hakimiyetin gelişmesinde oldukça önemli bir yeri vardır. O dönemde müsaade edilen yurtluk sistemi günümüzdeki aşiret yapısının nüvesidir.